Ons mooie dorp Bogaarden
Situering
Bogaarden is een plaatsje in de Vlaams-Brabantse gemeente Pepingen, in Zuid Pajottenland, naast Halle en op de grens met Wallonië. Bogaarden ligt op een heuvelrug (65 a 70 meter), de waterscheidingskam tussen twee zuid-noord gelegen valleien in de vertakte bovenloop van het Zuunbekken. Bogaarden is een kerndorp met een concentratie van de huizen rond de kerk, met een bevolking van een 450 tal inwoners op 494 ha oppervlakte.
Bogaarden bevindt zich in de strook van de Ieperiaanse zand- en kleigronden die de linkeroever van de Zenne bedekken. De bovenste lagen hiervan bestaan uit lichtere, zandkleurige kleigronden, de beste landbouwgrond.
Geschiedenis
De eerste maal dat we de naam Bogaarden tegenkomen is in het gedicht over de Grimbergse Oorlogen (1139 tot 1159) een strijd tussen de graven van Leuven en de heren van Grimbergen en Mechelen (Bron Wikipedia)
Bogaerde, dorp 1 1/2 uer ten W. van Halle
Daarna vinden we Bogaarden (of eerder “Boomgaarden”) in een acte van 1215. Bogaarden behoorde tot het erfdeel van Gertrudis van Nijvel, dochter van Pipijn I van Landen. Toen zij echter eerste abdis werd van de Sint Gertrudisabdij, stond zij al haar bezittingen af aan deze abdij. In het begin van de 11e eeuw ging het kerkelijk gebied van Nijvel waartoe Bogaarden behoorde, via erfenis over in handen van Lambrecht I met de baard die de titel “Graaf van Leuven” voerde.
Eenmaal het machtige hertogdom Brabant door middel van militaire acties, annexaties, huwelijken en erfenissen aan het eind van de 12e eeuw vorm had gekregen, delegeerden de hertogen van Brabant het bestuur over de locale heerlijkheden aan hun trouwste onderdanen. Hierdoor kwam Bogaarden onder het toezicht van de Heren Van Aa, slotvoogden van Brussel. Door huwelijk kwam Bogaarden dan terecht onder de invloedssfeer van het huis van Edingen in het graafschap Henegouwen (weliswaar als Brabantse enclave).
In de 16e en 17e eeuw was Bogaarden eigendom van de familie Calonne. Het was in 1670 dat Bogaarden verheven werd tot graafschap. In de 18e eeuw kwam Bogaarden in handen van de familie de Croix, graven van Clerfayt.
De oudste verkeersweg van Bogaarden is wellicht de Groenstraat, een stuk van de oude straat die Halle met Geraardsbergen verbond. Nog één van de oudste straten is de Molenstraat (vroeger Kapellestraat). Zij vormde een gemeentegrens.
Sinds de volkstelling in 1846 heeft er een belangrijke ontvolking plaatsgevonden. Zo telde de bevolking van Bogaarden in 1989 15 % minder inwoners dan in 1846.
Tijdens de fusie van 1977 ging Bogaarden (494 ha) behoren tot de gemeente Pepingen samen met de voormalige autonome gemeenten Beert (298 ha), Bellingen (401 ha), Elingen (300 ha), Heikruis (768 ha) en Pepingen (1308 ha).
Bezienswaardigheden
Sint- Theodarduskerk en de Ring
Zoals ze er nu staat is de kerk nog niet zo’n oud gebouw. Het driebeukige schip in neoclassistische stijl dateert van 1838-1840, terwijl het neogotische koor en de sacristie in 1927 werden gebouwd.
Van het eerste stenen kerkje bleef enkel de onderbouw van de toren bewaard. Hij is opgetrokken in groene Lembeekse steen, zandsteen en ijzerzandsteen.
Deze onderbouw dateert misschien wel uit de 12e eeuw. De bakstenen verhoging werd uitgevoerd in het begin van de 19e eeuw.
Sint-Annakapel
(of Kapel ten Teut – Kapel van den Tuyt)
Deze kapel is gelegen tussen twee linden op de hoek van de Heikruisesteenweg en de Bautebrugstraat.
Dit kapelletje wordt gekenmerkt door een uiterst sobere classisistische architectuur en werd gebouwd ter ere van de Heilige Moeder Anna in 1835.
Hoevecomplexen
Ten zuiden van de Heikruisesteenweg blijft de bewoning beperkt tot een aantal grote vierkantshoeven die hoofdzakelijk uit de 18e en de 19e eeuw dateren. Zo kennen we hof ten Bos en een vijftal boerderijen langs de Bautebrugstraat waaronder de hoeve Bautenbrug, het hof te Naiens, de Bosveldhoeve en het hof ten Heufke.
Richting noordoosten, naar Bellingen vindt u het Hof ter Kammen. Dit hoevecomplex langs de Terkammenstraat met U-vormig grondplan werd beschermd als monument en dorspgezicht door een koninklijk besluit van 1982.